زمان بندی مسابقات – متد فیشر(تهیه و تنظیم : حسین گلشنی)

تاریخ ثبت مقاله: 1389/03/26

 

 

یکی از مهم ترین پارامترهای مسابقات شطرنج مسئله زمان بازی برای انجام تعداد حرکاتی معین میباشد که معمولا قبل از اغاز تورنمنت هااز طرف برگزار کنندگان مشخص و به وسیله داوران بایستی در طول مسابقات اعمال گردد . با نگاهی به تاریخچه مسابقات شطرنج قهرمانی جهــان و ا لمپیاد ها به این نتیجه میرسیم که زمان بندی مسابقات رو به کاهش زمان بازی وسریع شدن ادامه دارد و اکثر مسابقات در مرحله پایانی تابع قوانین نیمه سریع شده اند که این موضوع با توجه به شرایط اجتماعی بازیکنان ؛ مشکلات شغلی و،،،،،،، که مانع از حضور طولانی بازیکنان در تورنمنت ها میگردد احراز شده و به تدریج جای خود را باز کرده است . در کنگره فیده(ایروان - سال 1996)قانون جدیدی (بند10-2) اضافه گردیده ، در آن مرحله پایانی (اتمام سریع بازی) تابع قوانین نیمه سریع قرار می گیرد و بحث جریمه های زمانی که قبلا به روشهای دیگر انجام می پذیرفت در این قانون شکل تازه ای به خود گرفت . این مسئله باعث بروز مشکلاتی برای داوران و بازیکنان گردید و در مسابقاتی که بدین روش زمانبندی شده بود ، اختلالاتی بوجود آورد . لذا برای پیشگیری از بوجود آمدن هر گونه اشکال ، سیستم زمانبندی فیشر توصیه می شود. در سیستم زمانبندی فیشر ، قانون 10-2 اجراء نمی شود و کلا 3 مرحله بازی وجود دارد :
مرحله اول : تعیین زمان شخص برای تعـــداد حرکات مشخـــــص (بطور مثال 100 دقیقه برای 40 حرکت).
مرحله دوم : تعیین زمان مشخص برای تعداد حرکات تکمیلی (بطور مثال 50 دقیقه برای 20 حرکت بعدی)
مرحله سوم : تعیین زمان مشخص برای اتمام بازی (بطور مثال 10 دقیقه برای اتمام بازی) .
در المپیاد جهانی استانبول 2000 سیستم کنترل زمان عبارت بود از :
1- 100 دقیقه برای انجام 40 حرکت(به ازاء هر حرکت 30 ثانیه وقت اضافی) .
2- 50 دقیقه برای 20 حرکت بعدی
3- 10دقیقه برای اتمام بازی
حال به نحوه تنظیم این سیستم زمان بندی می پردازیم :
ابتدا بایستی ساعت دیجیتال را روی برنامه فیشر تنظیم نمائیم . به همین منظور از کد 25 استفاده می نمائیم (توضیح : در پشت ساعت دیجیتال کد استفاده از هر سیستم زمان بندی مشخص شده است و کد برنامه زمان بندی فیشر 24 و 25 ذکر گردیده است) لذا پس از روشن نمودن ساعت کد 25 را انتخاب می کنیم ، سپس بایستی مراحل زیر را بترتیب انجام بدهیم :
1- ابتدا زمان اصلی را برحسب ساعت (1) ، دقیقه (40) ، ثانیه (0) ، تنظیم می نمائیم .
2- مقدار زمان اضافی را به ازاء هر حرکت 30 ثانیه تنظیم می کنیم .
3- تعداد حرکات مرحله اول را معین می کنیم (40 حرکت) .
4- حال عدد (2) درسمت چپ صفحه نمایش ساعت بصورت چشمک زن ظاهر می شود و نشان می دهد که مرحله دوم بازی را می توان تنظیم نمود .
5- زمان اصلی را برای مرحله دوم مشخص می نمائیم (صفـــر ساعت) (50 دقیقــــه)(0ثانیه) .
6- تعداد حرکات مرحله دوم را مشخص می نمائیم (20 حرکت).
7- حال عدد (3) در سمت چپ بصورت چشمک زن ظاهر می شود و نشان می دهد که مرحله سوم بازی را می توان تنظیم نمود .
8- زمان اصلی برای مرحله سـوم (پایانی) را مشخص می نمائیم (صفر ساعت)(10 دقیقـــــه) (0 ثانیه).
9- برای مرحله پایانی تعداد حرکات مشخص نمی کنیم
10- دکمه ok را فشار می دهیم تا یک ساعت و 40 دقیقه (1:40) روی صفحه نمایش ظاهر شود .
11- دکمه ساعت بازیکن سفید در این حالت بایستی بالا قرار گیرد.
12- ساعت حالا تنظیم شده است و با دستور سرداور مسابقات و بوسیله داوران بایستی ساعتها بکار انداخته شوند.
در طول برگزاری مسابقه این امکان وجود دارد که با دکمه Start/Stop بازی را متوقف نمود و با همین دکمه دوباره بازی را به جریان انداخت. علامت – نشاندهنده این است که بازیکن در زمان اختصاصی خود حرکات معین را انجام نداده است و ساعت او باصطلاح افتاده محســـوب می شـــود. علامــــت (- چشمک زن) نشان می دهد که بازیکن از مرحله کنترل زمان اول با موفقیت عبور کرده است و تعداد حرکات معین بازی را در زمان مشخص انجـام داده است (بازیکنان برای آشنائی بیشتر با نحوه تنظیم ساعت فیشر می توانند به دفترچه راهنمای ساعتهای دیجیتال مراجعه نمایند) .